Lijst van rijksmonumenten

Uit Elsterclopedie
Het Internationaal Kenteken behorende bij de Haagse conventie voor de bescherming van cultuurgoederen bij gewapende conflicten, dat vaak op rijksmonumenten is aangebracht.

In Elst zijn 19 rijksmonumenten te vinden. Het gaat hierbij om gebouwde monumenten als archeologische monumenten. De objecten en gebieden zijn opgenomen in het rijksmonumentenregister omdat ze van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde.[1] De formele aanduiding van deze monumenten is "beschermd monument als bedoeld in de Erfgoedwet".

Aanwijzing van een rijksmonument gebeurt door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op voordracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Rechten en plichten van de bescherming

Rechtsgevolg van de bescherming is onder andere dat voor wijzigingen van het monument (zowel binnen als buiten en ook bij zaken als gevelreiniging of het wijzigen van het kleurbeeld) een omgevingsvergunning van de gemeente nodig is.

Monumentenschildje

Het in 2014 ingevoerde rijksmonumentenschildje, specifiek bedoeld ter aanduiding van rijksmonumenten.

Op het Verdrag inzake de bescherming van culturele goederen in geval van een gewapend conflict, in mei 1954 gesloten in Den Haag, is besloten dat cultureel erfgoed moet worden beschermd tegen bijvoorbeeld beschadiging, plundering en wederrechtelijke inbeslagname. Om voor alle partijen in een conflict duidelijk te hebben wat onder dit waardevolle erfgoed wordt verstaan, is besloten dat waardevol onroerend goed voorzien kan worden van een blauw-wit schildje. Sinds deze Haagse conventie is dit schildje op vele rijksmonumenten (maar niet alle) en andere waarde volle objecten, cultuurgoederen en collecties aangebracht. Sinds 2021 is de registratie van de blauw-witte monumentenschildjes gestopt.[2]

Omdat het blauw-witte schildje de facto (en de jure) geen rijksmonumentenschildje is, heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een wit met oranje schildje ingevoerd dat uitsluitend bedoeld is voor de aanduiding van rijksmonumenten. De uitgifte van de schildjes wordt verzorgd door de ANWB.[3]

Rijksmonumenten in Elst

object oorspronkelijke functie bouwjaar / periode adres nummer afbeelding inschrijving register Opmerking
Toren Grote Kerk Kerk en kerkonderdeel laat 15e eeuw Grote Molenstraat 2 14947 10 februari 1970
Grote Kerk Kerk en kerkonderdeel midden 15e eeuw Grote Molenstraat 2 14948 10 februari 1970
De Haer Boerderij derde kwart of midden 19e eeuw Rijksweg Zuid 88 14949 10 februari 1970
Gepleisterde boerderij met wolfdak, gedekt door riet en pannen Boerderij 16e eeuw (jaartalankers) Snodenhoeksestraat 20 14950 10 februari 1970
Moordkruis Gedenkteken Hollanderbroeksestraat bij 27 14951 10 februari 1970 Aan de Linge, nabij de kruising Hollanderbroeksestraat - 2e Weteringsewal.
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument IJzertijd, Romeinse Tijd en Late Middeleeuwen Homoetsestraat tussen 8 en 10 47088 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument IJzertijd, Romeinse Tijd en Late Middeleeuwen Raaijestraat achter 2 en 2a 47089 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument IJzertijd, Romeinse Tijd en Late Middeleeuwen Valburgseweg tussen 96 en 98 47091 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument IJzertijd, Romeinse Tijd, Vroege- en Late Middeleeuwen Eimerensestraat 3 e.o. 47092 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument IJzertijd, Romeinse Tijd en Late Middeleeuwen Tussen Rijksweg-Zuid 88 en Reethestraat 2 47093 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument Romeinse Tijd en Vroege Middeleeuwen park De Wuurde 47094 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument Romeinse Tijd en Vroege- en Late Middeleeuwen Romeinse Veld in Westeraam 47096 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument Romeinse Tijd, Vroege- en Late Middeleeuwen Mermsestraat bij 11 47097 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument IJzertijd, Romeinse Tijd en Vroege- en Late Middeleeuwen Landaspad tegenover 1 47098 5 september 1986
Terrein waarin sporen van bewoning Archeologisch monument Romeinse Tijd, Vroege- en Late Middeleeuwen Breedlersestraat omgeving van 7-11 en 20 47099 5 september 1986
Poortgebouw Landgoed Schoonderlogt Bijgebouwen kastelen enz. 1869 Logtsestraat 4 523673 22 april 2002
Villa 'Colorita' Woonhuis 1907 Rijksweg Zuid 11 523674 22 april 2002
'Huis Reet' Boerderij 1869 Wolfhoeksestraat 3 523675 22 april 2002
Terrein met resten van een Romeins heiligdom, tempels, opeenvolgende kerken met bijbehorende begraafplaats. Archeologisch monument Romeinse Tijd, Vroege- en Late Middeleeuwen Grote Molenstraat 2 531051 4 maart 2011 Sinds 27 juli 2021 Werelderfgoed als onderdeel van de Neder-Germaanse Limes.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Definitie van "monument" in de monumentenwet 1988, artikel 1, onder b, sub 1.
  2. Registratie blauw-witte schildjes stopgezet. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 7 oktober 2021.
  3. Nieuw monumentenbord zet monumenten op de kaart. De Erfgoedstem, 11 september 2014.