Parochie St. Werenfridus: verschil tussen versies

 

=== 1842-1908 ===

De parochie van Elst groeide zodanig, dat velen in de kerk geen plaats meer konden vinden tijdens de Missen, en soms met een plaats op het muurtje van de buren, de familie Peters, genoegen moesten nemen, alwaar zij van de preek weinig of niets konden verstaan. Om deze reden maakte pastoor Roelofsen zich sterk voor een nieuwe, grotere kerk. Deze werd gebouwd op een perceel enkele tientallen meters ten oosten van de bestaande kerk, op de plaats waar nu nog de kerk staat. Deze vierde St. Werenfriduskerk werd in 1841-42 gebouwd met steun van Rijkswaterstaat en wordt daarom de Waterstaatskerk genoemd.

 

Ook deze kerk was een eenvoudige driebeukige kerk, zij het dat de afwerkingen uitgevoerd waren in neoclassicistische stijl. De kerk had 440 zitplaatsen. Een groot deel van het meubilair uit de oude kerk werd meegenomen naar de nieuwe; zoals de preekstoel, het orgel, de koperen kaarsenkroon, de communiebank, doopvont en een deel van de banken.

Het altaar van deze kerk was vervaardigd door dhr. Hoornenman uit Elst naar het voorbeeld van het altaar in de kerk aan de Spinhuissteeg te Amsterdam, waar zijn broer pastoor was. In het hoogaltaar zien we in de ruimtes tussen de zuilen aan weerzijden van het tabernakel de beelden van St. Werenfridus en St. Willibrordus uit de oude kerk. Het lijkt erop dat het beeld van St. Willibrordus links staat, gezien de kleine mijter op dit beeld, wat betekent dat het beeld van St. Werenfridus rechts staat. Helaas valt dit net weg achter de kroonluchter. Op de pilaren zien we links en rechts van het priesterkoor de beelden van respectievelijk het Heilig Hart van Christus en het Heilig Hart van Maria. Deze beelden staan ook in de huidige kerk. Links, op een zuil voor het Heilig Hartbeeld, staat het beeld van de Heilige Antonius van Padua, dat ook in de huidige kerk terug te vinden is. Welk beeld er op de zuil daar tegenover staat is niet helemaal duidelijk. Het lijkt iets in de vooruit gestoken hand te houden, maar wat is ook onduidelijk. Op de zuil daarvoor is de fraai gedecoreerde preekstoel te zien. Waarschijnlijk is dit de preekstoel uit de oude kerk, want over een nieuwe is niets geschreven. De neoclassicistische voorgevel kende een fronton met daarin een gedenksteen. Deze gedenksteen bevindt zich nu tegen de buitengevel van de kerk aan de zijde van de Dorpsstraat.

 

 

=== 1908-1944 ===

In 1901 kwam pastoor Logtenberg naar Elst om pastoor Dievelaar op te volgen als herder van de Elster katholieken. Na 60 jaar werd ook de fraaie Waterstaatskerk te klein. De Waterstaatskerk werd afgebroken en op deze plaats verrees een statige en grote neogotische kerk met 924 zitplaatsen – meer dan twee keer zoveel als de waterstaatskerk – die in 1908 ingewijd werd. Ook nu werden de preekstoel, het orgel, de communiebank en de doopvont, maar ook de twee zijaltaren uit de oude kerk meegenomen naar de nieuwe.

 

 

Pastoor Logtenberg heeft onder meer het tabernakel van de nieuwe kerk ontworpen, in samenspraak met de beroemde bouwmeester Mengelberg. De drie gebrandschilderde ramen achter het hoogaltaar tonen links de Geboorte van Christus, rechts de Aanbidding der wijzen en in het midden de Verlosser aan het Kruis. Deze overleefden helaas de oorlog niet. De kruiswegstaties, geschonken door een parochiaan, overleefden die wel en zijn in de huidige kerk terug te vinden.

In 1913 overleed pastoor Logtenberg. Pastoor Kool werd de nieuwe pastoor van Elst. Vanaf 1928 werd hij ook deken van het dekenaat Elst. Pastoor Kool liet de kerk verfraaien met een marmeren altaar en een nieuwe preekstoel, met daarop reliëfs die het leven van St. Werenfridus uitbeelden afkomstig uit het atelier van Pierre Cuypers. Ter gelegenheid van zijn zilveren priesterjubileum in 1917 kreeg hij een geheel nieuwe kerkvloer aangeboden. De zwarte en witte marmeren tegels op het priesterkoor vinden we ook in de huidige kerk terug.

 

In 1942 overleed pastoor-deken Kool. Hoe gewaardeerd pastoor-deken Kool was blijkt wel uit het feit dat bij zijn uitvaart 82 geestelijken aanwezig waren en de kerk overvol was. De door hem pas uitgebreide begraafplaats was versierd toen hij er in het priestergraf te ruste werd gelegd. Deze – samen met pastoor Roelofsen – belangrijkste pastoor uit de geschiedenis van de parochie werd opgevolgd door pastoor Van Esveld. Tijdens de Slag om Arnhem raakte de prachtige kerk ernstig beschadigd.

 

Na de oorlog werd besloten de kerk samen met het zustershuis af te breken en een heel nieuwe kerk te bouwen. Pastoor Van Esveld stierf kort na de oorlog in 1947 en pastoor Koning volgde hem op. Onder zijn leiding werd de nieuwe kerk gebouwd, die op Werenfridusdag (14 augustus) 1951 werd ingewijd door mgr. Johannes Olav Smit, oud-apostolisch vicaris in Noorwegen en vanaf 1928 kanunnik van de St. Pietersbasiliek in Rome.

In 1960 werd pastoor Lampe aangesteld als opvolger van pastoor Koning, die pastoor van Vilsteren werd. In de jaren 60 werden de eerste effecten van het Tweede Vaticaans Concilie (1962 – 1965) merkbaar in Elst. Kort na het concilie werd op het priesterkoor een tafel geplaatst vóór het altaar. Hierdoor werd het mogelijk de mis te vieren met het gezicht naar de parochianen. In 1969 werd het stenen altaar aangepast en geplaatst op een verhoging op de plaats van de tafel.

 

 

Bijna aansluitend aan de grote verbouwing van de kerk werd ook de pastorie verbouwd. Er woonden geen geestelijken meer in het gebouw, en nu kon het gebruikt gaan worden als parochiecentrum. De ruimtes werden verbouwd tot kantoor- en vergaderruimten en ook andere activiteiten konden er plaatsvinden.

In 1987 vierde pastor Gerlach zijn 40-jarig priesterfeest en bij die gelegenheid nam hij afscheid van de parochie. Een jaar later werd pastor Sales de nieuwe pastoor van Elst. Ook onder zijn bewind werd het woord ‘pastoor’ niet gebruikt. Pastor Sales was niet de leider, maar de begeleider van de Elster parochie, die ook in deze periode een democratische en door parochianen gerunde organisatie bleef.

 

 

== Lijst van pastoors ==

 

 

|+Proosten van het kapittel van St. Werenfridus

tot de Reformatie<ref>Taminiau, 1946, Geschiedenis van Elst, p. 29.</ref>

|Theodorus de Weijttenhorst

|}

Na de Reformatie verdween het kapittel als zodanig. De titel proost werd echter nog wel gedragen door een aantal personen tot na 1729. Deze dragers waren echter geen priesters maar wereldlijke, vaak adellijke, heren.

|+Proosten na de Reformatie<ref>Taminiau, 1946, Geschiedenis van Elst, pp. 38-39.</ref>

!jaar/perdiode

<references />

__INHOUD_DWINGEN__