Lijst van straten in Elst
Deze pagina bevat een overzicht van alle straten in Elst, geordend naar buurt. Per straat is - indien mogelijk - kort aangegeven naar wat of wie die vernoemd is of wat de naam betekent.
Bebouwde kom
Centrum en uitvalswegen
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
't Fort | Het land gelegen achter de Valburgseweg 133 t/m 141.[1] |
't Wiel | |
De Enk | |
De Grote Laak | Laak betekent 'natuurlijke waterloop'.[2] |
Deursteek | Dialect voor doorsteek. Dit pad vormt een korte verbinding tussen het Sint Werenfriedplein en Europaplein. |
Dorpsstraat | De centrale straat in het dorp. |
Eshofsestraat | Landgoed De Eshof. |
Europaplein | Samenwerking in Europa sinds de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. De naam straalt hoop uit op een voortvarende toekomst dankzij Europese samenwerking. |
Grote Molenstraat | De grote straat naar de Planken molen. Vroeger Drielscheweg geheten. |
Halve Morgen | Een morgen is een stuk land dat in een ochtend geploegd kon worden. Een Gelderse morgen is ca. 3180 m². |
Kleine Molenstraat | De kleine straat naar de Planken molen. |
Korte Kerkstraat | De korte straat bij de kerk. |
Lange Dreef | Er zijn twee percelen met de naam 'De Lange Dreef': één gelegen ten oosten van de Kloosterstraat 19, een ander ten zuiden van de Eimerensestraat tussen de huisnummers 9 en 15. Daarnaast zijn er in Homoet nog 'De eerste Lange Dreef' en 'De tweede Lange Dreef', gelegen ten noorden van Homoetsestraat 30.[1] |
Oude Aamsestraat | De straat naar Aam. 'Oude' duidt op het deel van de Aamsestraat ten westen van de rotonde met de Industrieweg Oost en Colosseum. |
Plein | Het plein voor het gemeentehuis. |
Randweg | Gelegen aan de rand van het centrum. |
Rijksweg-Noord | Als onderdeel van de weg tussen Arnhem en Nijmegen onderdeel van het rijkswegennet in 1816. Vanaf 1932 Rijksweg 52 genaamd. In 1936 werd de nieuwe autoweg ten westen van Elst de Rijksweg 52 en verviel de status van de oude weg. |
Rijksweg-Zuid | Als onderdeel van de weg tussen Arnhem en Nijmegen onderdeel van het rijkswegennet in 1816. Vanaf 1932 Rijksweg 52 genaamd. In 1936 werd de nieuwe autoweg ten westen van Elst de Rijksweg 52 en verviel de status van de oude weg. |
Sint Maartensstraat | Patroonheilige van de Grote Kerk. |
Sint Werenfriedplein | Sint Werenfridus |
Smidsstraat | |
Stationsstraat | De weg naar het station. |
Stationsdwarsstraat | Straat die dwars op de Stationsstraat staat. |
Valburgseweg | De weg naar Valburg. |
Vergert | Vergert is een oude benaming voor een boomgaard, afgeleid van het Franse 'vergier'.[3] Voor het eerst vermeld in 1552.[4] |
Vlasstee | |
Wagenmakersstraat | |
Willemsstraat | De straat die naar het Willemsplein leidt. |
Zadelmakersstraat | |
Zülpichhof | De Duitse plaats Zülpich, waar de akte met de oudste vermelding van de naam Elst gevonden werd. |
Molenberg (Koninginnenbuurt)
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
1e Molenbergstraat | De molenpol of molenberg waarop de Planken molen stond. |
2e Molenbergstraat | De molenpol of molenberg waarop de Planken molen stond. |
3e Molenbergstraat | De molenpol of molenberg waarop de Planken molen stond. |
Amalia van Solmsstraat | Amalia van Solms (1602-1675), gravin van Braunfels en echtgenote van prins Frederik Hendrik, zoon van Willem van Oranje. |
Anna Paulownastraat | Anna Paulowna van Rusland (1795-1865), grootvorstin van Rusland, gemalin van koning Willem II. |
Dillenburg | Slot Dillenburg in Duitsland, geboorteplaats van Willem van Oranje. |
Ernst Casimirstraat | Ernst Casimir (1573-1632), graaf van Nassau-Dietz, neef (oomzegger) van Willem van Oranje en veldmaarschalk in de Tachtigjarige Oorlog. |
Frederik Hendrikstraat | Frederik Hendrik (1584-1647), prins van Oranje en graaf van Nassau, zoon van Willem van Oranje en Louise de Coligny. |
Graaf Lodewijkstraat | Lodewijk (1538-1574), graaf van Nassau, jongere broer van Willem van Oranje en legeraanvoerder onder zijn broer. |
Johan Willem Frisostraat | Johan Willem Friso (1687-1711), prins van Oranje. |
Koetseland | Een perceel waarop deze weg en omliggende bebouwing verrezen.[1] |
Koningin Emmastraat | Emma van Waldeck-Pyrmont (1858-1934), prinses van Waldeck en Pyrmont, tweede gemalin van koning Willem III. |
Koningin Julianastraat | Juliana (1909-2004), koningin der Nederlanden (1948-1980), prinses van Oranje-Nassau, hertogin van Meckelenburg en prinses van Lippe-Biestefeld. |
Koningin Wilhelminastraat | Wilhelmina (1880-1962), koningin der Nederlanden (1890-1948), prinses van Oranje-Nassau en hertogin van Meckelenburg. |
Kostverloren | Landgoed Kostverloren. Op grond van dit landgoed is deze wijk gebouwd. |
Louise de Colignystraat | Louise de Coligny (1555-1620), vierde echtgenote van Willem van Oranje. |
Oranje Nassaustraat | Het huis Oranje-Nassau, het regerend vorstenhuis van Nederland. |
Platenmakersstraat | |
Prins Alexanderstraat | Alexander (1851-1884), prins van Oranje, prins der Nederlanden en prins van Oranje-Nassau, jongste zoon van koning Willem III. |
Prins Bernhardstraat | Bernhard van Lippe-Biesterfeld (1911-2004), prins der Nederlanden en prins van Lippe-Biesterfeld, prins-gemaal van Koningin Juliana. |
Prins Claushof | Claus van Amsberg (1926-2002), prins der Nederlanden en jonkheer van Amsberg, prins-gemaal van koningin Beatrix. |
Prins Hendrikstraat | Hendrik van Mecklenburg-Schwerin (1876-1934), prins der Nederlanden en hertog van Mecklenburg-Schwerin, prins-gemaal van koningin Wilhelmina. |
Prins Mauritsstraat | Maurits (1567-1625), prins van Oranje en graaf van Nassau, zoon van Willem van Oranje. |
Prinsenhof | De Prinsenhof in Delft, het hof van Willem van Oranje, die ook hier vermoord werd. |
Prinses Beatrixstraat | Beatrix (1938), koningin der Nederlanden (1980-2013), prinses van Oranje-Nassau en prinses van Lippe-Biestefeld. |
Prinses Irenestraat | Irene (1939), prinses van Oranje-Nassau en prinses van Lippe-Biestefeld, jongere zus van koningin Beatrix. |
Prinses Margrietstraat | Margriet (1943), prinses der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau en prinses van Lippe-Biestefeld, jongere zus van koningin Beatrix. |
Prinses Marijkestraat | Marijke (vanaf 1963 Christina) (1947-2019), prinses der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau en prinses van Lippe-Biestefeld, jongere zus van koningin Beatrix. |
Prinses Máximastraat | Máxima Zorreguieta (1971), prinses der Nederlanden en prinses van Oranje-Nassau, gemalin van koning Willem-Alexander. |
Willem de Zwijgerstraat | Willem (1533-1584), prins van Oranje en graaf van Nassau-Dillenburg. De Vader des Vaderlands die ook 'Willem de Zwijger' werd genoemd. |
De Kist e.o.
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
1e Lange Voren | Een voor of vore is de laagte die ontstaat door het drijven van een ploeg door de bodem. |
2e Lange Voren | Een voor of vore is de laagte die ontstaat door het drijven van een ploeg door de bodem. |
De Bouwing | Algemene naam voor bouwland. |
De Keijserstraat | Hendrik de Keijser (1565-1621), beeldhouwer en architect. |
De Kist | |
De Vriesstraat | Adriaen de Vries (1546?-1626), beeldhouwer. "De Rembrandt onder de beeldhouwers." |
Hildo Kropstraat | Hildo Krop (1884-1970), beeldhouwer en sierkunstenaar. |
Jacob Colijn de Nolestraat | Jacob de Nole (ca.1535-1601), beeldhouwer. |
Kokkeland | 'Het Kockeland', een perceel waarop deze weg en aangrenzende bebouwing verrees.[1] |
Rädeckerstraat | Wilhelm Rädecker (1851-1936), beeldhouwer. Veel van zijn kinderen en kleinkinderen waren ook beeldhouwer. |
Reijersstraat | Willem Reijers (1910-1958), beeldhouwer, schilder en illustrator. |
Sluterstraat | Claus Sluter (1350-1406), beeldhouwer. |
Van der Duyn van Maasdamstraat | Frans Adam van der Duyn van Maasdam (1771-1848), staatsman, lid van het Driemanschap van 1813. |
Van der Veenstraat | Gerrit van der Veen (1902-1944), beeldhouwer en verzetsleider. |
Van Hogendorpstraat | Gijsbert Karel van Hogendorp (1762-1834), staatsman, lid van het Driemanschap van 1813. |
Van Limburg Stirumstraat | Leopold van Limburg Stirum (1758-1840), staatsman, lid van het Driemanschap van 1813. |
Van Weselstraat | Adriaen van Wesel (1415-1490), beeldsnijder. |
Verhulststraat | Rombout Verhulst (1624-1698), beeldhouwer en tekenaar. |
Zijlstraat | Lambertus Zijl (1866-1947), beeldhouwer en medailleur. |
De Helster (Muziekbuurt)
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Amadeuspad | Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791), Oostenrijks componist. Dit pad ligt in het verlengde van de Mozartstraat. |
Bachstraat | Johann Sebastian Bach (1685-1750), Duits componist. |
Bartókstraat | Béla Bartók (1881-1945), Hongaars componist. |
Beethovenstraat | Ludwig van Beethoven (1770-1827), Duits componist. |
Bizetstraat | Georges Bizet (1838-1875), Frans componist. |
Brahmsstraat | Johannes Brahms (1833-1897), Duits componist. |
Chopinstraat | Frédéric Chopin (1810-1849), Pools componist. |
De Helster | Naam voor het gebied waarop deze woonwijk is gebouwd. |
De Korte Helster | Het voorste deel van de straat De Helster. |
Griegstraat | Edvard Grieg (1843-1907), Noors componist. |
Händelstraat | Georg Friedrich Händel (1685-1759), Duits/Engels componist. |
Haydnstraat | Joseph Haydn (1732-1809), Oostenrijks componist. |
Heuveltje | Het huis genaamd Heuveltje (huisnummer 7-9). |
Lisztstraat | Franz Liszt (1811-1886), Hongaars componist. |
Mahlerstraat | Gustav Mahler (1860-1911), Oostenrijks componist. |
Mozartstraat | Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791), Oostenrijks componist. |
Schubertstraat | Franz Schubert (1797-1828), Oostenrijks componist. |
Sweelinckstraat | Jan Pieterszoon Sweelinck (1561-1621), Nederlands componist. |
Verdistraat | Giuseppe Verdi (1813-1901), Italiaans componist. |
Vivaldistraat | Antonio Vivaldi (1678-1741), Italiaans componist. |
Wagnerstraat | Richard Wagner (1813-1883), Duits componist. |
De Eshof
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
De Savornin Lohmanstraat | jhr. mr. Alexander de Savornin Lohman (1837-1924), christelijk politicus. |
Groen van Prinstererstraat | Guillaume Groen van Prinsterer (1801-1876), antirevolutionair politicus. |
Johan de Wittstraat | mr. dr. Johan de Witt (1625-1672), raadspensionaris van Holland. Samen met zijn broer Cornelis gelyncht in het Rampjaar. |
Kuijperstraat | dr. ds. Abraham Kuijper (1837-1920), predikant en minister-president (1901-1905). |
mr. Thorbeckestraat | Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872), grondlegger van de parlementaire democratie en constitutionele monarchie, minister-president (1849-1853, 1862-1866 en 1871-1872). |
mr. Troelstrastraat | Pieter Jelles Troelstra (1860-1930), socialistisch politicus. |
Schaepmanstraat | dr. Herman Schaepman (1844-1903), katholiek politicus. |
Van Heemskerkstraat | mr. dr. Jan Heemskerk Azn. (1818-1897), conservatief politicus, voorzitter Grondwetsherziening van 1887 en minister-president (1874-1877 en 1883-1888). |
Van Oldenbarneveltstraat | Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619), raadspensionaris van Holland. Onthoofd op het Binnenhof. |
De Wuurde
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Agnietenhof | De boerderij Agnietenhof, gelegen ter hoogte van Rijksweg-Noord 123, die eigendom was van het Agnietenklooster in Arnhem.[5] |
De Wuurde | Vroeger de Wuurdsche Straat geheten, genoemd naar de boerderij De Wuurd(e) of Woerd.[6] Woerd is de naam voor een (al dan niet kunstmatige) woonheuvel in het rivierengebied, vergelijkbaar met een terp in Friesland. |
Elzepas | Een stuk laag liggend land begroeid met elzen. In 1650 was er sprake van een elzenpas in Hollanderbroek ter grootte van een halve morgen.[4] |
Galgepad | Het pad naar de galg. |
Galgeplek | De galg die geplaatst was langs de weg van Reeth naar Elst. |
Greveslag | Enkele grote percelen ten zuiden van de Notenlaan in Park Lingezegen.[1] Voor het eerst vermeld in 1395. 'Greve is een umlautsvorm van 'grave'; dus 'land van de graaf'. 'Slag' slaat op het slaan (verdelen) van land.[4] Greveslag is dus een stuk land dat na het slaan aan de graaf behoorde. |
Griend | Een strook land begroeid met griendhout (wilgen en elzen). In 1650 voor het eerst vermeld als "den Griend onder Laer".[4] Het betekent ook 'aan het water gelegen zandige grond', verwant aan het woord 'grind'.[7] |
Kievitshof | In 1620 genoemd als een perceel land in Eimeren. |
Rondenhof | Boerderij De Ronde Hof, in Lijnden (Valburgseweg 98).[8][1] |
Steenoven | Een perceel gelegen tegenover de Groenestraat 18 t/m 30.[1] |
Vogelzang | Een huisnaam, waarschijnlijk ontleend aan de zangvogel op het uithangbord. De naam wordt voor het eerst vermeld in 1580.[4] |
Zoetendaal | 'Zoet' is mogelijk een verbastering van 'zuid'. De naam 'Sutendail' wordt in Elst voor het eerst in 1499 genoemd.[4] |
Zuilingsepad | Het pad naar De Zuiling. |
Zwartenhof | Er waren twee percelen met de naam De Zwarte Hof:
|
De Zuiling en Vosbergen
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Begijnenkamp | |
Bonenkamp | Een perceel aan de Breedlersestraat, direct ten westen van de boerderij Bredelaar.[1] Voor het eerst vermeld in 1550.[4] |
De Woerd | Boerderij De Woerd of Wuurd(e). Een woerd is een (al dan niet kunstmatige) woonheuvel in het rivierengebied, vergelijkbaar met een terp in Friesland. |
De Zuiling | |
Durenkamp | Een perceel gelegen ten zuidwesten van De Wuurde 87, ter hoogte van de spoorlijn.[1] De naam lijkt te duiden op een niet goedkope aankoop ervan.[4] |
Ganzewei | Een perceel van 3 morgen groot dat voor het eerst in 1607 vermeld wordt. In 1555 was er sprake van een 'Ganskamp'.[4] |
Grote Kamp | Waarschijnlijk in Lijnden gelegen groot perceel bouwland, voor het eerst genoemd in 1385.[4] |
Hoefkamp | Een perceel aan de oostgrens van Elst, langs wat nu Patrouille Pad Zuid is in Park Lingezegen.[1] De naam duidt op het land behorend bij een hoeve (= hofstede, kleine boerderij).[4] |
Klaverkamp | Een stuk bouwland waarop of waarbij ook veel klaver groeit. |
Kraaiekamp | Een hofstede aan De Wuurde nabij de Zuiling.[10] De naam komt vaak voor in de nabijheid van een galgenplek, aangezien kraaien daar geen vreemde vogels zijn. De naam wordt voor het eerst vermeld in 1544.[4] |
Overste Kamp | De naam geeft waarschijnlijk aan dat deze kamp gelegen was aan het eind van iets of tegenover iets. Voor het eerst vermeld in 1385.[4] |
Papekamp | Een perceel gelegen tegenover de kerk in Homoet.[1] De naam paap duidt op een katholiek of katholieke geestelijke. Waarschijnlijk hoorde dit perceel bij de kerk.[4] |
Rozenkamp | Een perceel in De Laar, gelegen in wat nu Schuytgraaf is.[1] 'Roos' is een verbastering van 'roes' en 'raus', dat riet betekent.[4] |
Ruiterskamp | Een perceel, gelegen ten noorden van De Helster, dat nu doorsneden wordt door het Amadeuspad.[1] Voor het eerst genoemd in 1570. 'Ruiter' is naast de berijder van een paard ook een rek waarop grassige gewassen als klaver, erwten en hennep gedroogd kunnen worden.[4] |
Schenkelskamp | Een perceel langs de Kerkstraat, direct ten noorden van Kerkstraat 6.[1] De gebogen vorm lijkt op die van een schenkel; een stuk (dij)been.[4] |
Tollekamp | Een perceel ten oosten van 't Vlot, gelegen in wat nu Schuytgraaf is.[1] |
Valenkamp | 'Vaal' kan duiden op schrale grond, maar ook op de kleur van de grond, gelijkend op dorre vegetatie. De naam wordt voor het eerst vermeld in 1556.[4] |
Vosbergen | Een landgoed[11] en later boerderij met deze naam. |
Weverkamp | Vermoedelijk bij Lijnden gelegen perceel, waarvan de eigenaar een wever was. Voor het eerst vermeld in 1596.[4] |
Huyekamp
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
De Duiker | Vermoedelijk de plaats van een duiker waardoor de Elsterse Zeeg stroomde. |
Hemelrijk | Deze naam heeft twee logische verklaringen: ironisch voor een slecht stuk land of afkomstig van een 'heimaal': een gerechtsplaats.
Minder voor de hand liggende verklaringen zijn dat de naam verband houdt met de nabijheid van de begraafplaatsen of dat het de naam is van een oude herberg.[4] |
Huyekamp | Een perceel gelegen op de plek van de huidige straat.[1] |
Kerkeakkers | Een perceel gelegen ten westen van de Zuiling, ongeveer waar nu de Jonathan ligt.[1] |
Kruisakkers | Een perceel gelegen op het tracé van de A325 ter hoogte van de Aamseplas.[1] Eerste vermelding uit 1385. De naam duidt mogelijk of op de vorm van het perceel of (aannemelijker) op de aanwezigheid van een of meerdere kruisen, bijvoorbeeld een veldkruis of kruisen op de bomen als merkteken, of naar de kruispaalboom die de akkers afsloot.[3][4] |
Schravenweijde | |
Visstee | |
Vriesenenk | De boerderij aan de Valburgseweg 61-63 genaamd 'De Vriezenenck'. |
Lynden (Appel- en Perenbuurt)
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Appelgaard | Een boomgaard met appelbomen, kenmerkend voor de Betuwe. |
Bellefleur | Bellefleur, een groep appelrassen. |
Conference | Conference, de meest geteelde handpeer in de Lage Landen. |
Elstar | Elstar, een sappige appel met rode blos op een geelgroene ondergrond. De appel is rond 1955 ontwikkeld op proefboerderij Santacker aan de Linge door Arie Schaap. De naam van de appel is een samentrekking van 'Elst' en de eerste letters van de naam 'Arie'. |
Goudreinet | De Schone van Boskoop, ook goudreinet genoemd, een stevige zure appel met droge schil. |
Jasappel | Jasappel, een zeer oud inheems ras van zoete stoofappels. |
Jonagold | Jonagold, na de Elstar de meest geteelde appel van de Lage Landen. |
Jonathan | Jonathan, een vaste handappel. |
Kleipeer | Kleipeer of winterjan, een oud inheems ras van ronde stoofperen. |
Notarisappel | Notarisappel, een sappige zoetzure appel, die vrijwel uitsluitend aan hoogstamfruitbomen geteeld kan worden. |
Peregaard | Een boomgaard met perenbomen, kenmerkend voor de Betuwe. Let op het ontbreken van de tussen-n, daar deze naam gegeven is voor de spellingshervormingen van 1995. |
Sterappel | Sterappel, een rode appel met een ster rond het klokhuis, die uitsluitend aan hoogstamfruitbomen geteeld kan worden. |
Winterjan | Winterjan of kleipeer, een oud inheems ras van ronde stoofperen. |
Brienenshof
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Anna Blamanlaan | Anna Blaman (1905-1960), schrijfster. |
Anna Bijnslaan | Anna Bijns (1493-1575), dichteres en lerares. |
Aletta Jacobslaan | dr. Aletta Jacobs (1854-1929), eerste vrouw die afstudeerde aan een universiteit. |
Brienenshofsingel | Centrale as in de wijk, genoemd naar boerderij Brienenshof. |
Caro van Eijcklaan | Caro van Eyk (1915-1979), actrice. |
De Pas | Pas betekent 'weide', afgeleid van het Latijnse 'pascua'.[12] |
Fien de la Marlaan | Fien de la Mar (1898-1965), actrice en cabaetière. |
Groenestraat | Deze naam duidt vaak op een ooit belangrijke weg die zijn functie verloren had, waardoor de weg groener werd. Niet zelden lagen groenewegen buiten de bebouwde kom. |
Harriët Freezerlaan | Harriët Freezer (1911-1977), schrijfster. |
Henriëtte Roland Holstlaan | Henriette Roland Holst-van der Schalk (1869-1952), dichteres. |
Korte Bemmelseweg | Het deel van de weg naar Bemmel ten westen van de spoorlijn. |
Marga Klompélaan | Marga Klompé (1912-1986), eerste vrouwelijke minister. |
Melkwei | Een perceel ter plaatse van deze weg.[1] |
Melkwei Zuid | Het deel van de Melkwei ten zuiden van de Olympiasingel. |
Olympiasingel | De Olympische Spelen, vanwege de connectie met sport omdat de singel langs sportcomplex De Pas loopt.[13] |
Suze Groeneweglaan | Suze Groeneweg (1875-1940), eerste vrouwelijke Tweede Kamerlid en eerste vrouwelijke ambtenaar van de burgerlijke stand. |
Taminiausingel | Jan Taminiau (1876-1961), oprichter van TEO en ereburger van de gemeente Elst. |
TEOstraat | TEO, de fruitconservenfabriek Taminiau Elst Over-Betuwe. |
Kersenbongerd (Kersenbuurt)
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Bussel | Een grote ronde kersenmand zonder handgreep, gevlochten van wilgentenen, waarin de geplukte kersen werden gesorteerd en vervoerd.[14] |
Hoenderik | Een kleinere ronde kersenmand met handgreep, die meegenomen wordt op de ladder bij het plukken van kersen.[14] |
Kriek | De Zuid-Nederlandse benaming van de zure kers. |
Meikers | Meikers, een helder- tot donkerrode kers, ontstaan uit een kruising tussen zoete en zure kers. |
Morel | De Nederlandse benaming van de zure kers. |
Varikse Zwarte | Varikse zwarte, een zeer donkerrode (vandaar de naam) zoete kers. |
Volger | Bomen of takken in een morel-boomgaard die later bloeien dan de rest. |
Wijnkers | Wijnkers, glanzende donkerrood-bruine zoete kers. |
Westeraam
Groenoord
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Avondster | De planeet Venus wanneer die in de avondschemer zichtbaar is. |
Dageraad | Het begin van de nieuwe dag, net voor zonsopkomst. |
Dauw | Condensatie van vocht uit de (koude) lucht op vaste voorwerpen, meestal optredend rond zonsopkomst. |
Horizon | Het einde van het aardoppervlak dat men kan zien. |
Lentebries | Verfrissende zachte wind in het voorjaar. |
Meiregen | Regen in mei. |
Morgenster | De planeet Venus wanneer die in de ochtendschemer zichtbaar is. |
Morgenstond | Het begin van de ochtend. Bekend van de uitdrukking 'morgenstond heeft goud in de mond': vroeg opstaan loont. |
Noorderlicht | Aurora borealis, het verschijnsel waarbij geladen deeltjes van de zon met hoge snelheid botsen met de atmosfeer, waardoor energie in de vorm van licht vrijkomt. |
Ochtendgloren | Het eerste licht van de dag voordat de zon opgaat. |
Ochtendnevel | Kleine waterdruppeltjes of stofdeeltjes in de lucht die in de ochtend het zicht enigszins beperken. |
Regenboog | Optische boog van kleuren die ontstaat wanneer zonlicht op (regen)druppels schijnt. |
Sneeuwjacht | Sneeuwval tijdens winden tussen windkracht 5 en 8, waarbij het zicht beperkt wordt. |
Sneeuwvlok | Aan elkaar plakkende ijskristallen die neerslag vormen. |
Stapelwolk | Cumulus, een halfronde wolk met donkere, platte onderkant. |
Sterrenhemel | Een heldere hemel waaraan sterren zichtbaar zijn. |
Vergezicht | Een uitzicht. |
Windroos | Een kruis, ster of cirkel die de windrichtingen aangeeft. |
Wolkenhemel | Lucht waarin zich wolken bevinden. |
Zonnegloren | De eerste zonnestralen in de ochtend. |
Lingebuurt
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Apollo | Romeinse god van de redding. |
Auditorium | Romeins theater en debatruimte, gehoorzaal. |
Aurelius | Marcus Aurelius (121-180), keizer van het Romeinse Rijk (161-180). |
Aureus | Romeinse gouden munt ter waarde van 25 denarii. |
Basilica | Romeins gebouw voor handel en rechtspraak. |
Bataaf | Lid van de Germaanse stam de Bataven. Zij woonden in het gebied tussen de Grote Rivieren, dat het 'Insula Batavorum' oftewel het Eiland der Batavieren werd genoemd. De naam Betuwe is hiervan afgeleid. |
Batavorum | Bijvoeglijk naamwoord voor iets dat Bataafs is. |
Ceintuurbaan | Een weg die als een ceintuur de bebouwde kom van een plaats omgringt. |
Claudius | Clausius I (10 v.Chr.-54 n.Chr.), keizer van het Romeinse Rijk (41-54) ten tijde van de bouw van de tweede tempel van Elst. |
Colosseum | Romeins amfitheater. |
Cultusplein | Een cultus is een ritus van verering, met name gebruikt voor het aanduiden van heidense rituelen. De cultus hier verwijst naar de Tempel van Westeraam. |
Curia | Romeinse vergaderruimte. |
Denarius | Romeinse zilveren munt, ook bekend als 'zilverling'. |
Dupondius | Romeinse bronzen munt, oorspronkelijk ter waarde van twee pond; "duo-pondius". |
Fortuna | Romeinse godin van het lot. |
Forum | Het centrale plein in een Romeinse stad. |
Germaan | Oorspronkelijke bewoner van de Noord-Europese Laagvlakte (de Lage Landen, Noord-Duitsland, West-Polen) en zuidelijk Scandinavië. |
Hadrianus | Hadrianus (76-138), keizer van het Romeinse Rijk (117-138), vooral bekend van de Muur van Hadrianus op Groot-Brittanië. |
Horreum | Romeins pakhuis. |
Julius Civilisplein | Julius Civilis (25-?), leider van de opstand van de Bataven tegen de Romeinen in 69-70. |
Juno | Romeinse godin van het huwelijk. |
Keizerplein | Heerser van het Romeinse Keizerrijk (27 v.Chr. - 395 n.Chr.). |
Legioen | Basiseenheid van het Romeinse leger, bestaande uit 5000-6000 (later 8000) infanteriesoldaten en honderden manschappen ondersteunende cavalerie, boogschutters en lichte infanterie (verkenners). |
Limes | Noordgrens van het Romeinse Rijk, die in deze regio langs de Rijn lag. |
Mansio | Romeinse pleisterplaats, gelegen bij steden en langs belangrijke wegen op ongeveer een dag gaans afstand van elkaar. Ze werden beheerd door de overheid en er waren allerhande voorzieningen zoals een smederij, belastingkantoor en rechtzaal. |
Plinius | Plinius de Oudere (23-79) of Plinius de Jongere (62-113), Romeins schrijver. |
Romein | Ingezetene van het Romeinse Rijk. Oorspronkelijk (en tegenwoordig) wordt hiermee een inwoner van de stad Rome aangeduid. |
Senaat | Romeinse staatsraad van 100 tot 900 senatoren die de keizer assisteerde. |
Solidus | Romeinse gouden munt, opvolger van de Aureus, met een waarde van 1/72 Roemiense pond. De woorden 'soldij' en 'soldaat' zijn van de naam van deze munt afgeleid. |
Tacitus | Publius Cornelius Tacitus (56-117), Romeins historicus, die onder meer de Germaanse bevolking in onze streken beschreven heeft. |
Tempellaan | De Tempel van Westeraam. |
Tiberius | Tiberius (42 v.Chr.-37 n.Chr.), princeps (heerser) van het Romeinse Rijk. |
Turris | Romeinse (wacht)toren. |
Quadrans | Romeinse bronzen munt, met een waarde van ¼ as de kleinste denominatie. |
Via Alosta | Letterlijk 'Weg naar Elst', waarbij 'Alosta' de veronderstelde Romeinse naam is van Elst. |
Vicus | Latijns woord voor een nederzetting. Het woord is als 'wijk' in het moderne Nederlands gekomen in de betekenis van nederzetting nabij een stad, zoals Wijk bij Duurstede en Wijk aan Zee. |
Wodan | Germaanse oppergod. |
Lanenbuurt
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Bies | Bies, een plant die groeit in ondiep (brak) water. De plant werd veel geteeld om biezen matten en ander vlechtwerk van te maken. |
Egelskop | Egelskop, een moerasplant met stekelige vruchtjes. |
Floralaan | Flora, de Romeinse godin van bloemen de lente. |
Fonteinkruid | Fonteinkruid, een waterplant waarvan de bloemen boven het water uitsteken. |
Gele Lis | Lis of iris met gele bloemen die groeit aan de waterkant. |
Hoornblad | Hoornblad, een zeer snel groeiende waterplant. |
Kalmoeslaan | Kalmoes, een uit India afkomstige moerasplant, waarvan de wortel gebruikt kan worden als smaakmaker. |
Kikkerbeet | Kikkerbeet, een op een waterlelie gelijkende waterplant waarvan de bladeren op het water drijven. |
Krabbescheer | Krabbenscheer, een drijvende waterplant met puntig blad. |
Kroos | Eendenkroos, een kleine drijvende waterplant. |
Lisdodde | Lisdodde, een moerasplant met kenmerkende op een sigaar lijkende vruchten. |
Pijlkruid | Pijlkruid, een uit Azië afkomstige waterplant met pijlvormige bladeren. |
Riet | Riet, een hoge moerasplant waarvan de vruchten een pluim vormen. Wordt toegepast in helofytenfilters en (na oogst) als dakbedekking. |
Veenwortel | Veenwortel, een waterplant dat roze bloeit boven het water en waarvan de lancetvormige bladeren drijven op het water. |
Waterlelie | Waterlelie, een waterplant met veelal grote volle bloemen en grote op het water drijvende bladeren. |
Zwanenbloem | Zwanenbloem, een moerasplant met lange smalle bladeren en bloemstengel. De stampers lijken op zwaantjes. |
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Ambtman | Tot 1838 het hoofd van het het ambt, later polderdistrict Over-Betuwe, aangesteld door de graaf, later hertog en later de Staten van Gelre en die namens hem/hen zowel toezag op de waterhuishouding als recht sprak in de Over-Betuwe. |
Ambtshuislaan | Het Ambtshuis, de zetel van de ambtman en daarmee het bestuur van het polderdistrict. |
Brugwachter | Functionaris belast met het bedienen van een ophaalbrug. |
Buurmeester | Vertegenwoordiger van de bevolking jegens de ambtman. Elk dorp en elk buurschap had twee buurmeesters. |
Dijkstoellaan | Bestuur van het polderdisctrict. |
Dijkwachter | Functionaris belast met toezicht houden op de staat van de dijken. |
Ingeland | Iemand die land heeft binnen een polderdistrict/waterschap en daarom mee mag spreken (eerst via de buurmeester en later via het stemrecht) in het bestuur van het polderdistrict/waterschap. Wordt uitgesproken als in-geland. |
Kantonnier | Functionaris belast met het onderhoud van waterstaatswerken. |
Lingegraaf | Benaming van de dijkgraaf (hoofd) van het Waterschap van de Linge, dat enkel toezag op het beheer van de Linge. |
Polderdistrict | Overheidsinstantie - de opvolger van het ambt - die toeziet op de waterveiligheid en waterhuishouding. De dorpspolder van Elst en de diverse buur(t)polders vielen onder het Polderdistrict Over-Betuwe. |
Polderwerker | Functionaris die belast was met de aanleg en vooral het onderhoud van waterwegen. |
Rentambt | Het 'Geestelijk Rentambt van Overbetuwe' beheert onroerende goederen die tijdens de reformatie geconfisqueerd zijn van de katholieke kerk in Elst en het klooster in Eimeren. De opbrengsten daarvan worden ingezet voor het algemeen nut. |
Rivierpolder | Een polder (een gebied met een gecontroleerd waterpeil, vaak beschermd door dijken) in het rivierengebied. |
Sluiswachter | Functionaris belast met het dagelijks beheer van een schutsluis. |
Waterschapslaan | Overheidsinstantie die toeziet op de waterveiligheid en waterhuishouding. Elst valt onder het Waterschap Rivierenland. |
Vierslag
straatnaam | verklaring / genoemd naar | symbool
(astrologie) |
---|---|---|
Boogschutter | Boogschutter of sagittarius, 22 november t/m 21 december. | |
Dierenriem | Dierenriem, de twaalf sterrenbeelden waar de zon zich doorheen verplaatst. | |
Kreeft | Kreeft of cancer, 22 juni t/m 22 juli. | |
Leeuw | Leeuw of leo, 23 juli t/m 22 augustus. | |
Maagd | Maagd of virgo, 23 augustus t/m 22 september. | |
Ram | Ram of aries, 21 maart t/m 20 april. | |
Schorpioen | Schorpioen of scorpio/-ius, 23 oktober t/m 21 november. | |
Steenbok | Steenbok of capricornus, 22 december t/m 20 januari. | |
Stier | Stier of taurus, 21 april t/m 20 mei. | |
Tweelingen | Tweelingen of gemini, 21 mei t/m 21 juni. | |
Vissen | Vissen of pisces, 19 februari t/m 20 maart. | |
Waterman | Waterman of aquarius, 21 januari t/m 19 februari. | |
Weegschaal | Weegschaal of libra, 23 september t/m 22 oktober. |
Bedrijventerrein De Aam
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Ambachtsweg | |
Archimedesweg | Archimedes van Syracuse (287-212 v.Chr.), Grieks wiskundige, natuurkundige en uitvinder. Vooral bekend vanwege de schroef van Archimedes (verplaatsing van o.a. vloeistoffen in de lengterichting door rotatie van de schroef) en de Wet van Archimedes (beschrijft het principe waarom objecten al dan niet blijven drijven). |
Bemmelsweg | De weg naar Bemmel. |
Celciusweg | Anders Celcius (1701-1744), Zweeds astronoom en bedenker van de celcius-temperatuurschaal (symbool: °C). |
Edisonweg | Thomas Edison (1847-1931), Amerikaans uitvinder. Vooral bekend van de gloeilamp en de fonograaf (voorloper van de grammofoon). |
Einstenweg | Albert Einstein (1879-1955), Duits-Zwitsers-Amerikaans theoritisch natuurkundige. Vooral bekend vanwege zijn relativiteitstheorie. |
Energieweg | |
Fahrenheitstraat | Gabriel Fahrenheit (1686-1736), Duits natuurkundige en bedenker van de fahrenheit-temperatuurschaal (symbool: °F) |
Handelsweg | |
Industrieweg | |
Industrieweg Oost | De oorspronkelijke oostelijke begrenzing van het industrieterrein. |
Kolk | De kolk oostelijk langs het spoor ten zuiden van de aansluiting van de Betuwelijn. Hier was het zwembad De Witte Steen gevestigd. Ten noorden hiervan lag nog een kleinere kolk. |
Manege | |
Marithaime | Het goed Marithaime, dat genoemd wordt in de akte met de oudste vermelding van de naam Elst. |
Newtonweg | sir Isaac Newton (1643-1727), Engels natuurkundige. Vooral bekend vanwege zijn beschrijvingen van de zwaartekracht en bewegingen. Newton is ook de eenheid van kracht (symbool: N). |
Nieuwe Aamsestraat | De straat naar Aam. 'Nieuwe' duidt op het deel van de Aamsestraat ten oosten van de rotonde met de Industrieweg Oost en Colosseum. |
Nijverheidsweg | |
Pascalweg | Blaise Pascal (1623-1662), Frans natuurkundige. Vooral bekend vanwege zijn werk aangaande lucht- en waterdruk. Pascal is ook de eenheid van druk (symbool: Pa) |
Peppelenbos | Het bosperceel met populieren (peppelen) gelegen tussen de arbeiderswoningen aan de Bemmelseweg en het pad naar het zwembad De Witte Steen. |
Platinaweg | Platina, een grijs-wit metaal dat zijn glans behoudt en daardoor in juwelen wordt gebruikt (scheikundig symbool: Pt). |
Spoorlaan | De straat met bomen langs het spoor. |
Voltweg | Alessandro Volta (1745-1827), Italiaans natuurkundige en uitvinder van de batterij. Volt is de eenheid van elektrische spanning (symbool: V). |
Buitengebied
Hollanderbroek, Raayen en Snodenhoek
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
't Vlot | |
2e Weteringsewal | De weteringsewal, die in de Linge de Rijnwetering van de Waalwetering scheidde. De 2e Weteringsewal ligt ten zuiden van de Linge. |
Cora Baltussenallee | Cora Baltussen (1912-2005), verpleegster uit Driel, vooral bekend vanwege haar werk voor het eerherstel van de Poolse parachutistenbrigade die bij Driel landde in september 1944. |
Hollanderbroeksestraat | De straat naar en langs het Hollanderbroek. |
Homoetsestraat | De straat door Homoet. |
Langstraat | De lange straat. |
Raaijestraat | De straat door Raaijen. |
Snodenhoeksestraat | De straat door Snodenhoek. |
Winterstraatje |
Rijkerswoerd en De Laar
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
1e Weteringsewal | De weteringsewal, die in de Linge de Rijnwetering van de Waalwetering scheidde. De 1e Weteringsewal ligt ten noorden van de Linge. |
De Park | Kasteel De Park. |
Dijkakkerspad | Huis Dijkakkers, dat in 1905 gebouwd is door Jacob Buddingh en vernoemd is naar zijn bruid Hendrika Maria Akkersdijk, waarbij hij haar achternaam had omgedraaid.[15] |
Frontlijn Pad | Het front dat hier in de winter van 1944-45 lag tussen de geallieerden aan de zuidzijde en de Duitsers aan de noordzijde. |
Hogewei | Een duidelijk hoger gelegen perceel met weiland, nabij het viaduct van de Rijkerswoerdsestraat over de snelweg. Het oorspronkelijke perceel met deze naam was veel groter.[1] |
Kampsestraat | |
Kasteelpad | Pad rond het kasteelterrein. |
Kempke | Het verkleinwoord in het dialect van 'kamp'. De huidige verzorgingsplaats is gelegen nabij het perceel met deze naam.[1] |
Kerkstraat | De verdwenen kapel in Rijkerswoerd. |
Notenlaan | Laan met notenbomen. |
Romeins Lint Oost | Romeins Lint is de naam gegeven aan de afgegraven zone die globaal de loop van de Rijn in de Romeinse Tijd weergeeft. Dit pad ligt aan de oostzijde ervan. |
Romeins Lint West | Romeins Lint is de naam gegeven aan de afgegraven zone die globaal de loop van de Rijn in de Romeinse Tijd weergeeft. Dit pad ligt aan de westzijde ervan. |
Rijkerswoerdsestraat | De straat naar en door Rijkerswoerd. |
Waterrijksepad | Pad door het deel Waterrijk van Park Lingezegen. |
Zesseling |
Aam en Bredelaar
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Aamsepad | Het pad tussen het dorp en Aam. |
Breedlersestraat | De straat door Bredelaar. |
De Broekakkers | |
Landaspad | Boerderij Landas (Aamsepad 1). |
Lingestraat | De straat naar de Linge. |
Nieuwslag | |
Rijnwaalpad | Naam van het snelfietspad tussen Arnhem en Nijmegen, dat als het ware de Rijn en de Waal verbindt. |
Sillestraat | |
Stille Heldenpad | De mensen die in de Tweede Wereldoorlog op de achtergrond streden voor onze vrijheid maar geen grote bekendheid hebben gekregen. |
Reeth en Merm
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
De Dries | Dries is een aan de rand van een nederzetting gelegen open ruimte.[16] |
Het Peppelstuk | |
Mermsestraat | De straat door Merm. |
Reethsestraat | De straat door Reeth. |
Wolfhoeksestraat | De straat door Wolfhoek. |
Eimeren
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Eimerensestraat | Straat door Eimeren. |
Eimerensedwarsstraat | Straat die dwars staat op de straat door Eimeren. |
Kloosterstraat | St. Elisabethklooster dat tot 1588 stond op de plaats van de huidige boerderij/huize 't Klooster (De Wuurde 124). |
Lijnden
straatnaam | verklaring / genoemd naar |
---|---|
Het Kapelleland | Een perceel gelegen aan dit pad.[1] |
Logtsestraat | Huis Schoonderlogt (Logtsestraat 6). |
Mussenbergsestraat | Kasteel de Mussenberg. |
Tobbenhofsestraat | Boerderij Tobbenhof (Tobbenhofsestraat 10). |
Referenties
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 Ongepubliceerde veldnamenkaart van Elst.
- ↑ G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard, lemma 'laak'.
- ↑ 3,0 3,1 M. Schönfeld, 1950. Veldnamen in Nederland, p. 80.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 P.J.M. van Doesum, z.j. De toponomie van Elst en Elden.
- ↑ J.S. van den Hof, 2004. Het dorp Elst en de Elster buurschappen, pp. 9-10.
- ↑ J.S. van den Hof, 2004. Het dorp Elst en de Elster buurschappen, p. 28.
- ↑ G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard, lemma 'griend'.
- ↑ J.S. van den Hof, 2004. Het dorp Elst en de Elster buurschappen, p. 45.
- ↑ J.S. van den Hof, 2004. Het dorp Elst en de Elster buurschappen, p. 67.
- ↑ J.S. van den Hof, 2004. Het dorp Elst en de Elster buurschappen, p. 17.
- ↑ J.S. van den Hof, 2004. Het dorp Elst en de Elster buurschappen, p. 14.
- ↑ G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard, lemma 'pas'.
- ↑ Mondelinge mededeling van een lid van de straatnamencommissie.
- ↑ 14,0 14,1 Kersenindrustrie in Elspijk op MijnGelderland.
- ↑ J.S. van den Hof, 2004. Het dorp Elst en de Elster buurschappen, p. 12.
- ↑ Leestekens in het landschap: Dries.